Av ein eller annan grunn har eg blanda denne med Catacombs frå 2007. Og den var litt ‘meh’. Men As Above, So Below er faktisk ikkje så ille!
Scarlet (Perdita Weeks) er ein våghals, ein tomb raider og tøffare enn toget. Ho jaktar på Nicolas Flamel sin myteomspunne “De Vises Stein”, og ferda tek ho til katakombene under Paris der religion, mytologi og gamle sagn blandar seg til eit herleg samansurium. Ein plass eg så utruleg gjerne skulle fått moglegheita til å vitje sjølv!
Det er klaustrofobisk, og for ein historie/folkelore-geek som meg er det djupt facinerande med alle referansane som etterkvart dukkar opp. Her er det litt egyptisk mytologi, ein dæsj kristendom, eit snev av satanisme og trollkjerringer og fandens oldemor. Men for min del funkar det. Eg elskar denslags mystikk. Sjølv om mykje av det som skjer der djupt under bakken ikkje gir meining til ei kvar tid, så heng jaffal eg med i svingane. Og det blir ein del av dei. Den vesle gruppa blir drive stadig djupare og djupare nedover i grottene, og ein kan undre seg på om dei til sist endar opp i ein av ringane til Helvete. Det føles litt som om alt står på hovudet, og ingenting er verkeleg.
Er det den beste found footage-filmen som er laga? Nei. Kjem eg til å sjå den mange fleire gongar? Sannsynlegvis ikkje. Men har du eit snev av klaus og likar sjangeren, så vil eg ikkje påstå at det er ein film du bør unngå. Du kjedar deg i alle fall ikkje på turen!
Amerikansk sci-fi grøsser (2022) Med Amie Donald, Allison Williams & Violet McGraw Regi: Gerard Johnstone Lengde: 1 timar 42 minutt
Eg hadde elska ei slik dokke, som kunne pryle mobbarar og sjå awsomme ut medan ho gjer det. Sånn fram til den kunstige intelligensen tek heilt over. Då er det brått ikkje like morro lengjer.
I ei tid der AI er eit hot topic, så passar det jo fint med ein film som tek for seg litt av problematikken som kan oppstå dersom datamaskiner blir litt for smarte, og korleis dei som veks opp i dag har eit litt for nært forhold til skjermar framfor å springe i skogen slik me så absolutt gjorde heile tida då me var unge. (Ya. Rite.)
Eg likar Megan. Og eg ville gjerne hatt ei slik dokke sjølv, til tross for at dei seier i filmen at ho kostar meir enn ein Tesla. (med andre ord går prisen fort nedover i desse dagar?) Og Amie Donald som faktisk spelar dette særs avanserte leiketøyet imponerar stort! Ho var berre 9 år då ho blei casta til filmen, og det er som om ho er skapt for rolla. Men så var det alt dette andre då.
M3GAN handlar i korte trekk om ei lita jente (Violet McGraw) som blir foreldrelaus, og kjem til tanta si for å bu der inntil vidare. Tante Gemma (Allison Williams) har like mykje barnetekke som ein gjennomsnitts kokt brokkoli, ho er arbeidsnarkoman og har ei greie for robotbaserte leiketøy. Og andre leiketøy. Jobben hennar går i å programere og byggje avanserte bamsar, dokker og anna som born gjerne har i leikekassa si, og ein av desse oppfinningane hennar er då M3GAN; ei ganske så livleg dokkelita i barnestorleik, som kan både føre samtalar, gje gode råd, aktivisere borna OG ta over litt av foreldreansvaret på ein betre og meir kontrollert måte enn ein iPad. Og så lærer ho undervegs, og har som hovudmål å beskytte barnet som ho er linka til med “livet” som innsats om det blir naudsynt. Så langt så vel. Megan er ikkje så veldig flink med dyr, men ho er rå på å gje bøller akkurat det dei fortenar. Sånn bortsett frå det med hennar løysning på aggressive bikkjer, så kunne eg og ho blitt ganske gode vener. Men så kjem me sjølvsagt til punktet der denne roboten byrjar å tenkje sjølv. Og det er jo litt dumt.
Ideen er ikkje heilt ny akkurat, sjølv om farlege leiketøy alltid er gøy. Annabelle, Chuckie, Robert the Doll … Okay, sistnemnde er skumlare i røynda enn på skjermen, men du skjønar greia. Men sjølv om dette er skikkeleg koseleg fredagsunderhaldning, så manglar det eit eller anna. Det blir aldri skummel-skummelt, fine bilete og gode effektar til tross. Kvifor? Fordi eg trur ikkje på karakterane. Gemma er kanskje ikkje flink med born, men det får vere grenser. Ho har tross alt mista syster si i ei tragisk ulukke, og ein skulle tru at det ville lokke fram litt meir kjensler og sympati for niesa som akkurat er blitt foreldrelaus. Og så får dei ein terapeut på vitjing, og scenene som involverar ho blir heilt borti natta. Kva i alle dagar er greia med at dei skal sitje i stova og bli observert medan dei trillar ein ball til kvarandre?! Ingen profesjonelle psykologar har vel lært i studietida at det er naturleg like etter at ein familie har opplevd eit traume som knuser grunnvollane deira? Der kom for så vidt den einaste scenen (bortsett frå den med hunden. Me later som om det aldri skjedde.) som fekk meg til å vri meg i sofaen: Då Gemma føler seg tvunge til å pakke ut ein av sine høgt prisa collectibles frå orginalpakken for å bevise … eit eller anna til denne terapeuten. Ao.
Eg hadde verkeleg lyst å digge denne filmen, men det blir ikkje realistisk nok. Sjølv om det baserar seg på ein samfunnskritikk av korleis me stadig grev oss djupare ned i ei verd av pixler, AI, skjermar og dataprogram, så blir dette meir sci-fi og thriller enn det blir skrekk og gru.
Amerikansk skrekk (2023) Med Patrick Wilson, Ty Simpkins & Sinclair Daniel Regi: Patrick Wilson Lengde: 1 timar 49 minutt
Eg skal ærleg innrømme at eg har mista teljinga. Kor mange filmar frå Insidious-universet har det kome no? Fem? Tolv? Trehundre-og-sekstito? Men det er kanskje likevel ein grunn til at eg har sett alle saman.
Korrekt antal er faktisk fem, tru det eller ei. Favoritten min er så absolutt den fyrste, sjølv om eg har følgd historia til Josh, Dalton og ikkje minst den heilt nydelege Elise Rainier, spelt av Lin Shaye. Åååh, ho aleine er verd kvar einaste film, for ho er ei sånn dame som ein berre MÅ bli glad i.
Okay, så kva handlar eigentleg Insidious om? Det byrja med ein far og ein son som oppdaga at dei kunne astralprosjektere. Det vil sei “gå ut” av kroppen i draumane. Når dei gjer dette, havnar dei i ei skummel og mørk verd der slemme daudingar kravlar rundt og det alltid er skodde. Og så spelar dei gjerne “Tiptoe Through the Tullips” av Tiny Tim, som er ein song du ALDRI kan ha eit normalt forhold til etter å ha sett den fyrste filmen. (noko som var vanskeleg i utgongspunktet!!)
Vel, åra har gått, og etter ein hypnose-session har både Josh og sonen Dalton fortrengd desse evnene og alle minner dei hadde om det som skjedde for mange år sidan. Når Dalton, spelt av Ty Simpkins, flyttar heimanfrå for å studere kunst på universitetet (eller college. Har aldri heilt forstått skilnaden), så byrjar han å hugse det han for så lengje sidan gravla djupt i sinnet. Far hans har det på same viset, og brått byrjar marerittet igjen med skumlingar i skuggane og nokon som jaktar på sjelene deira.
Ingen av Insidious-filmane er direkte dårlege, men denne femte filmen er noko svakare enn dei som kom før denne. Eg blir sitjande og tenkje at den må vere rimeleg forvirrande for dei som ikkje har sett alle forgjengarane, sidan det ofte blir referert til ting som har skjedd og karakterar som har vore med tidlegare. Det er sannsynlegvis noko kinkig å forstå den utan å ha vore gjennom heile runden. Men kva veit eg? Eg har jo site og binga forgjengarane etterkvart som dei har blitt tilgjengelege! Dessutan er jump scare’ane ein smule for obvious. Du forstår når dei kjem, og nokre gongar har dei ikkje så mykje for seg heller. Og kva svarten er greia med at det skal skje noko ullent i bakgrunnen som me aldri får noko konkret innsikt i kva er? Det lagar god spenning og byggjer bra opp, men så blir det med det. Fleire gongar i løpet av filmen tykkjer eg at eg ser ei utydeleg skikking som luskar kring bak karakterane, men kven det er skal me tydelegvis ikkje få vite. Slikt irriterar meg litt, for det er så jævlig bra og akkurat passe diffust og så berre *poff*
Patrick Wilson, i rolla som Josh Lambert, har jo verkeleg busett seg i spøkelsesfilmsjangeren, med hovudrollar i både i Insidious-universet OG The Conjuring-universet. Mannen må ha hatt det travelt dei siste 15 åra så mange filmar i begge franchisene som det har blitt etterkvart?! Og han har hatt regi på denne filmen. Ikkje at han gjer ein dårleg jobb, men han har eit lite stykkje att før han tek igjen James Wan!
Amerikansk skrekk/thriller (2019) Med Taylor Russell, Logan Miller & Jay Ellis Regi: Adam Robitel Lengde: 1 timar 39 minutt
Filmar om escape rooms og andre med “eg-er-fanga-og-må-vere-glup-for-å-kome-ut”-tematikk finst det snart ein million variantar av. Og her er endå ein!
Det er verken orginalt eller nyskapande. Underhaldande? Jau. Seks personar utan tilknytning til kvarandre får ein invitasjon til å bli med i eit escape room. Ein rik kakse, ein spelerom-entusiast, ein lastebilsjåfør, ein krigsveteran, ei genial universitetsstudine og ein lagerarbeidar med eit alkoholproblem. Og så blir sjølvsagt romma dei blir kasta inn i ein smule meir dødelege enn dei hadde forventa. Dermed må dei samarbeide og vere veldig smarte for å kome seg ut på andre sida.
Det er ikkje keisamt, men me har sett det før. For ein person som meg, som slit så hinsides med høgdeskrekk, blei det til at eg måtte holde pusten ei stund då dei skulle ta seg gjennom ein bar der golvet (eller taket? Vanskeleg å sei faktisk!) forsvann ned i avgrunnen og trua med å ta heile bøtteballetten med seg på ferda. Det er spennande, og tempoet held seg oppe heile vegen. Men det blir meir action enn det blir intenst, så derfor er det fristande å hevde at denne høyrer betre heime i thriller-sjangeren. Dessverre. Allereie i 1997 kom Vincenzo Natali ut med Cube, og den sette eigentleg standaren for sjangeren. Eg vil anbefale å sjå den framfor å gje deg i kast med Escape Room dersom du vil ha ein variant som verkeleg gir gåsehud på ryggen!
Men det var kjekt å sjå Deborah Ann Woll i rolla som Amanda Harper om ikkje anna! Eg trur ikkje eg har sett ho i noko sidan rolla som Jessica i True Blood! Ho var badass der, og jaggu er ho badass her òg! <3
Nordisk film har ei eiga evne til å vere så kunsternisk og teatralsk at det er til å sovne av. Og jammen tviheld dei ikkje på dette til siste andedrag!
Nordisk skrekk (2016) Med Ellen Dorrit Petersen, Cosmina Stratan & Peter Christoffersen Regi: Ali Abbasi Lengde: 1 time og 32 minutt
Det var ein time og tretti-to minutt eg ikkje får igjen av livet mitt. Faktisk blei minuttane så mange og lange at filmen måtte sjåast i to omgongar. Me møter Elena (Cosmina Stratan) som kjem til Sverige for å vere hushjelp for eit par som er busett langt pokker-i-vold vekke frå folkeskikken, i eit hus utan straum eller innlagd vatn. Dei dyrkar sin eigen mat og held høns, og drøymer om å bli foreldre. Louise (Ellen Dorrit Petersen) slit med å bli gravid, og ho klarar å overtale Elena til å bære fram eit barn for ho. Men noko mystisfistisk skjer med den stakkars hushjelpen når fosteret byrjar å vekse i magen hennar.
Vakre bilete til tross, så blir dette både langdrygt og keisamt. Det er litt som å sjå eit fyrsteutkast til Rosemary’s Baby, der Polanski hadde teke noko beroligande før han peisa på. Dialogen er lite overbevisande. Måten karakterane snakkar til kvarandre blir så unaturleg, for ingen snakkar slik! Alle me møter gjennom filmen glir på eit vis i ei dramatisk tåke, og når dei opnar kjeften blir det nærmast like svevande det som kjem ut.
Så er det plottet då. Ein ond baby. Born kan vere hinsides skremmande om det blir gjort på rett måte, men ikkje ein augneblink får me kjensla av at det er vesle Shelley som er skummel. Ho er berre ein baby som ligg og stirer på folk, og all verdens lydeffektar og overdramatiske fakter på dei som møter ho gir oss eit anna inntrykk. Shelley er berre ein baby. Ho er lita og søt og ser heilt uskuldig ut. Hadde det bygd opp litt meir mystikken kring dette nurket, så kunne det ha funka, men det er ingenting skremmande med denne søtnosen. Ho har verken horn eller splitta tungespiss. Og kvar er greia med alle desse nakne damene? Både Petersen og Stratan kler av seg i kunstens namn, så her er det både pupp og mus! Men pikk og pung glimrar med sitt fråvèr.
Om ein likar nordisk film med lange vakre og dramatiske naturbilete, og tankefulle kunstpausar, så er dette filmen for deg. Men som skrekkfilm er ikkje dette noko å rope hurra for. Om ein er nøydd å pause ein grøssar for noko anna enn å roe nervene, så har regissøren bomma grovt.
Norsk folketru har eit HAV å ta av innan gode skapnader å putte på sølvskjermen. At fjøsnissen skulle bli ein av dei hadde eg derimot ikkje trudd.
Norsk skrekk/humor (2023) Med Martin Starr, Amrita Acharia & Kiran Shah Regi: Magnus Martens Lengde: 1 time og 40 minutt
Spark som fluktfartøy. Amerikanarar som prøver lutefisk og lengtar etter nordljoset. Calle Hellevang-Larsen og fjøsnissar i hopetal. Det er nok av fantastiske element i denne suppa, og ikkje smakar den så verst heller! Kven visste at fjøsnissane hadde eit eige samfunn der dei grip til våpen når folk steller i stand fest på låven deira?
Ein god latter forlengjer livet, seier dei. Og det gjer meg ingenting at den latteren kjem i ein grøssar-samanheng. Fire amerikanarar; far, stemor og to born, flyttar til Noreg etter å ha arva eit hus der onkel Erik (Eldar Vågan) tidlegare tapte kampen mot ein sta og hissig fjøsnisse. Og som ein kvar nordmann med vitet intakt, så held ein seg for god til å stelle i stand låvefestar med tilhøyrande overdriven ljosshow, i motsetjing til kva amerikanarar gjerne tyr til. Minstemann i familien, Lukas (Townes Bunner) blir derimot på go’fot med nissefar, og freistar å gjere alt i si makt for å halde han blid og glad. Dessverre gjer han tabben med å servere lutefiskrestar til mannen på låven då pappa’n i familien et opp jolegrauten. Og så bryt sjølvsagt helvete laus.
There’s Something in the Barn er ein herleg film for dei som likar å sjå ting på skjermen i same kategori som Evil Dead, Død Snø og Shawn of the Dead. Det er tøysete og blodig, og karakterane er fullstendig over-the-top. Og det er gøy.
Som skrekk-komedie er dette absolutt noko å anbefale. Om ein les seg opp på dei gamle historiane om fjøsnissane, så var dei ikkje til å spøke med. Der har dei i alle fall treft spikaren på hovudet. Men direkte skremmande er det ikkje, trass i at filmen er godt laga. Du ler meir av kor dumme og feilinformerte amerikanarane er enn du gøymer deg bak puta fordi nissane er skumle. Men stereotypiane sit som eit skot; dette er akkurat slik me ser for oss at nokon frå solskinsstaten California ville oppført seg om dei forvilla seg inn i dei snøkledde norske dalane. Og amerikanarane ville nok ha oppfatta oss nordmenn mykje på same viset som dei blir framstilt her. Me er inneslutta og mutte heilt til heimebrenten kjem på bordet, og sjølv om alle har høyrd om fjøsnissen så er det ingen som trur på han. Likevel er sannsynlegvis dette ein film som passar betre for ei kveld i lystig lag med andre skrekkentusiastar enn noko du set på for å skremme kjærasten din på fyrste date.
Eg har uansett lyst på min eigen fjøsnisse etter å ha sett den! Men det seier kanskje meir om meg enn noko anna.
Aldri har eg sett Nicolas Cage så creepy, og eg har sett både Ghostrider og The Wicker Man frå 2006!! … eller godt mogleg det var meir cringe enn creepy. Hm.
Amerikansk skrekk/thriller (2024) Med Maika Monroe, Nicolas Cage & Blair Underwood Regi: Osgood Perkins Lengde: 1 time og 41 minutt
“Den beste seriemordar-skrekkfilmen sidan Silence of the Lambs“! Eller ikkje. Denne filmen var eit ganske så typisk tilfelle av noko som blei blåst opp i ein dimensjon der det ikkje høyrde heime. FBI-agenten Lee Harker, som blir nydeleg spelt av Maika Monroe, slit med traumer frå barndomen. Akkurat slik som Clarice i Nattsvermeren. Og underleg nok var ho òg FBI-agent. Allereie der merka eg at eg blei skeptisk til kor imponerande bra dette var. Seriemordar. Kvinneleg traumatisert FBI-agent. Er dette eigentleg vidare nyskapande?
Det hjelp litt at Nicolas Cage er fullstendig ugjenkjenneleg og riv ruskande galen, men han klarar ikkje å krype oppunder huda på meg og gje meg kjensla av at han gøymer seg i klesskapet mitt når eg går til ro for kvelden. Det gjorde ikkje Hannibal Lecter heller, men karakteren der var så fantastisk portrettert av Anthony Hopkins at han trengde overhovud ikkje vere i klesskapet mitt for å vere skummel! Det held lengje at han var på skjermen! Men kvifor Longlegs? Når me endeleg får eit skikkeleg glimt av mordaren, så tykkjer ikkje eg han ser så høg ut. Faktisk er han skuffande kort i skitfallet i mine auge. Med eit slikt namn såg eg for meg at han kom til å ruve høgt over offera sine i ekte Slenderman-stil! Ikkje klarar eg å få så mykje sympati med hovudpersonen heller. Lee er litt synsk, litt god på å løyse kodar og har ei litt smårar mor. Men bortsett frå det er ho ganske så tafatt heile dama.
For all del; eg digga utsnitta, kameraføringa, stemningsbyggjinga og ljossetjinga. Det er ingenting å sei på det reint praktiske, men ting tek for lang tid. Men med Longlegs har Perkins fått til noko ganske unikt; han klarar å skape ei intens stemning med ei heller langdryg og keisam historie. Om ikkje anna så er det skills å skilte med. Hadde det berre vore nok.
Og endeleg eksisterar det ei dokke i filmverda som til og med EG hadde hatt mine tvil om å bu i hus med!
Irsk skrekk (2024) Med Carolyn Bracken, Gwilym Lee & Caroline Menton Regi: Damian McCarthy Lengde: 1 time og 38 minutt
Den eine og ein halve timen gjekk skremmande fort, pun intended! Historia hoppar litt fram og tilbake, men du verden så spennande dette skulle vere? Dani (Carolyn Bracken) er aleine i den store herregarden som ho og mannen Ted (Gwilym Lee) er i ferd med å pusse opp, då det midt på natta bankar på døra. Me hoppar litt fram i tid, og Ted bur i same hus med den nye kjærasten sin, Yana (Caroline Menton). Og på ny er det nokon som kjem på døra; denne gongen den blinde og synske tvillingsystera til Dani, Darcy. Forøvrig òg spelt av Bracken. Ho har med seg ei gåve. Ei live-size tredokke med open kjeft, som etterkvart visar seg å ha ei eiga vilje og hovudet fullt i mystiske voodoo-duppedingsar. Darcy er komen for å heidre syster si, som døydde på denne dagen for fleire år sidan. Ho er ei ganske så mystisk dame, som i korte trekk har både eiga vilje og hovudet fullt i mystiske greier ho med. Og så var tida inne for å rulle ut historia om kva som eigentleg skjedde med Dani. At Ted er sjef ved eit skikkeleg gufftent ko-ko hus er berre med på å gjere det ekstra creepy. Kven diggar ikkje eit svært bygg fylt av ravande galne psykopatar?
Sjølv om historia ikkje er ei av dei som skal revolusjonere skrekkfilm-bransjen, så er det ganske vakkert sett gjennom augo på ein fanatikar som meg. Det er ikkje så mange jump-scares, men dei som kjem er brilliante. Stemninga er nydeleg bygd og intens, og sjølv om eg gjerne skulle sett slutten dra ut litt meir, så er det innanfor. Det einaste som ikkje gir meining til sjuande og sist, er kor lite Ted og Yana reagerar då Darcy plasserar inn dette monstrumet av ei dokke i stova deira. Eg trur kanskje eg hadde heva eit augebryn eller to, men dette paret virkar meir bekymra for kor dårleg den passar inn med resten av interiøret. På eit tidspunkt får Yana den geniale idèen å stikke fingrane inn i den gapande kjeften på dette kreaturet, og til og med EG sat og kviskra “nei, nei, nei!” i mitt stille sinn.
Dette er ei irsk perle av dei sjeldne. Det er minimalt med blod og gørr, men litt må til fordi scenene krev det. Derimot er det ein spøkelsesfilm som snik seg under huda på deg og eg vil påstå at om eg hadde sett denne aleine ein mørk haustkveld med ljoset av, så er det ein viss fare for at det hadde kome antydning til noko gåsehud i nakken min. Men kunne det vore gjort betre? Mja. Nokre gongar går det litt for lang tid mellom kvar gong det skjer noko, og det er element i historia som ikkje gir heilt meining. Eg mista litt oversikten over alle galningane me blei introdusert for og delvis introdusert for på asylet, og vinklingane på scenene inne i herregarden heilt i starten fekk meg til fleire gongar å føle bilete blei speiglvend. Men kven bryr seg med slike detaljar? Dette var gøy!! Og anbefalast varmt og høgt!
Hunter blir funne som spedbarn på ein kyrkjegard i USA, innpakka i eit teppe med satanistisk’ishe symbol og med eit opp-ned kors rundt halsen. Som vaksen oppdagar ho at ho har norske aner, noko som fører ho til Bergen og inn i metal miljøet si spede vogge.
Norsk … krim-thriller? (2022) Med Alicia von Rittberg, Ellen Dorrit Petersen & Stig R. Amdam Regi: Alex Herron Lengde: 1 timar og 46 minutt
Men er dette eigentleg ein skrekkfilm? Eh, nei. Det føles eigentleg meir som å sjå ein ny film i Varg Veum-franchisen, berre med litt ekstra skumle greier som lurer i skuggane. For all del, filmen er ikkje dårleg. Det er spennande, mystisk og bileta er ikkje til å klage på heller. Nokre av skodespelarane skulle kanskje vore litt meir drilla før dei slapp til framfor kamera, men det er snakk om dei mindre rollane, så det får stå sin prøve. Nemnde eg at eg er med i denne filmen? Om du ser GODT etter så kan du få to glimt av bakhovudet mitt under konsertscenene i starten, og så tuslar eg forbi kamera på gata litt seinare, i noko tåkete og blørri tilstand.
Men nok om meg. Tilbake til filmen. Då eg fyrst høyrde om filmen (og fekk invitasjon til å vere statist) vart det omtala som ein skrekkfilm. Og i starten kan ein gjerne ta det for å vere akkurat det. Ein foreldrelaus baby forlatt på ein kyrkjegard, omringa av okkulte element. Ei spontan reise frå Amerika til Bergen for å nøste opp i trådar som fører ned i den dystre kjellaren under tidlegare Garage (RIP) der metal-miljøet framleis held det gåande. Dystre våte gater i verdas vakraste by … Alt ligg til rette for ei spenningskurve som susar rett opp i eit himmelrike av det overnaturlege og skremmande. Men så snubla den norske nordmannen inn dørane med sin down-to-earth haldning kring dette med realistisk film. For av og til kan ein undre seg over om dei som lagar film her til lands i det heile er i stand til å tenkje nytt og ikkje minst: nytt på ekstreme måtar. Der Hollywood ville ha pøsa på med flygande damer i flagrande kvite kjolar og jump-scares i kvart hjørne, held denne filmen litt tilbake. Dei bryr seg ikkje ein gong med å byggje opp til det krypande ubehaget som ein god skrekkfilm skal ha. Ein helt kanskje pusten litt når handlinga føregår inne i ein fancy, flott og småleg creepy villa, men tross i at Hunter (Alicia von Rittberg) er fødd og oppvaksen i USA blir det altfor norsk. Det blir for likt så mykje anna me har sett før, og historia lenar for mykje på å oppklare kven som er Hunter sine foreldre framfor å dra fram det som er skremmande og intenst i filmen. Trådane blir nøsta opp og me får svar på det me lurer på, men du sit ikkje att med den klumpen i magen som får deg til å miste nattesøvnen.
Overnaturlege element dukkar opp litt her og der, og idèen er i utgongspunktet god. Hadde denne filmen blitt presentert for meg som eit krimdrama, mysteriefilm eller til og med ein thriller, kunne eg gått god for den. Men som skrekkfilm når den dessverre ikkje opp på lista mi. Den endar på ein 3’ar. Ein sterk 3’ar vel og merke, men likefullt ein 3’ar.
Hadde eg sett denne filmen for 15-20 år sidan så hadde eg rista på hovudet og tenkt at det fanst ikkje eit snev av realisme i galskapen. Ingen er vel villege til å gå så langt som dette for å halde på skjønnleik og ungdommelegheit? Men i 2025 er situasjonen litt anleis. Eg er ikkje ein augneblink i tvil om at det er meir enn ei handfull kvinnfolk som hadde hoppa på dette toget av galskap utan å blunke.
Amerikansk bodyhorror (2024) Med Demi Moore, Margaret Qualley & Dennis Quaid Regi: Coralie Fargeat Lengde: 2 timar og 21 minutt
Eg kunne skrive ei heil avhandling om denne filmen. Det er så mykje gull å hente at eg veit ikkje kva ende eg skal gripe tak i fyrst. Ein kompis av meg såg filmen samstundes som meg i si eiga stove, og det tok ikkje lang tid før det tikka inn ei melding til meg: “Noe av det sykeste jeg har sett siden Braindead!!”
Og eg lyg ikkje om eg seier at det stemmer. Dette er noko av det mest absurde og geniale eg har sett på skjermen på LANG tid. Så, kvar skal eg starte? Historia handlar om den avdanka superstjerna Elisabeth Sparkle (Demi Moore) som byrjar å dra på åra. Ho er framleis vakker, men i hennar yrke er ikkje kvinner lengjer attraktive når dei bikkar 50. Ho får nyss i at TV-selskapet ho jobbar for vil byte ho ut med noko yngre og sprekare, og i sin desperasjon tyr ho til injeksjonar som skal bringe fram ein “ny og betre versjon av seg sjølv”. Så trappar ho opp på audition som den nydelege og freshe Sue (Margaret Qualley), og akkurat som i sine yngre dagar tek ho verda med storm. Men det bryggar opp til konflikt mellom dei to kvinnene, som sjølv om dei skal vere ein og same person, har veldig ulike meiningar og ynskjer i kvardagen. Enter bodyhorror av ypperste klasse. Du vrir deg i sofaen medan Sue stel både livskraft og ikkje minst fysiske element frå Elisabeth. Og det går fort i nedoverbakken. Elisabeth blir mildt sagt styggare og styggare, og det er vondt å sjå på. Dei har to kroppar som dei må dele på; ei veke kvar. Men Sue byrjar å pushe grensene og blir i sin kropp lengjer enn ho skal. Og for kvar gong ho gjer dette, blir Elisabeth eldre og skrøpelegare. Den kroppen som er ute av spel blir gøymd på badet, bak ei løyndomsfull dør, og du kvir deg kvar gong du forstår at du skal få eit glimt av Elisabeth.
Filmen er nydeleg. Foto, scenografi, SFX og skodespelarane er heilt fantastiske. Det er som å sjå ein vond draum utspele seg på skjermen; kvar einaste liten detalj er planlagd og finpussa. Og det er tydeleg at Fargeat har henta inspirasjon frå mange av dei som har briljert på sølvskjermen opp igjennom tidene. Du finn respektfulle nikk til både Alfred Hitchcock sin Psycho (1960) og Stanley Kubrick sin The Shining (1980), og eg for min del føler at fleire idèar til sluttscenene har blitt lånt frå Peter Jackson sine tidlegare krumspring som Braindead (1992) og Meet the Feebles (1989).
Eg må på det djupaste be om orsaking for det pixlete marerittet eg her legg ved, men det var ikkje enkelt å finne alternativ!
Og herregud så vakkert det er! Men for meg blir det meir ein samfunnskritisk kunstfilm enn ein reinspikka skrekkfilm. Den set skjønnheitstyraniet på spissen så det stikk heilt inn i sjela, og den set fokus på korleis kvite gamle (og EKLE) menn framleis har eit overtak på korleis kvinner skal vere. Pene jenter skal smile og halde kjeft. Gjere som dei får beskjed om og vere vakre nikkedokker. Og den dagen rompa di ikkje er så stram som den var då du var 18 kan du like gjerne pakke snippsekken din og ryke og reise. Som nemnd innledningsvis hadde eg sett på denne filmen som ein tøysete og fjasete liten sak om eg hadde sett den i førre tiår. Men i dag føler eg den er høgst reell for tida me lever i. For 15-20 år sidan var eg ikkje klar over at det eksisterte kvinner som var villege til å sprøyte sement inn i rumpeballane sine for å få den perfekte sprettrompa. Så om eit produkt som dette såkalla “the Substance” hadde kome på marknaden, tvilar eg ikkje ein augneblink på at køen hadde stått herifrå til Hollywood for å få prøve det uansett kva konsekvensane hadde vore.
I seg sjølv er dette ein 5’ar. Men sjølv om filmen heng med deg lengje etter at rulleteksten har trilla over skjermen, så er det ikkje skrekk og gru som får deg til å sitje og gruble. Det er alt det andre. Du mistar ikkje nattesøvnen fordi du ligg med ei gruande frykt for kva som gøymer seg under senga di etter å ha sett denne. Så som skrekkfilm landar det på ein 4’ar, sjølv om eg oppfordrar alle som har mage til å kome gjennom så mykje blod og gørr og dinglande kroppsdelar å sjå den. Den er absolutt verd det.
